W chwili jego uruchomienia Silnik dwusuwowy zasysa przy skoku tłoka w górę z gaźnika przez kanał napełniania mieszankę paliwowo-powietrzną do skrzyni korbowej. Tutaj następuje - w chwili gdy tłok znów się posuwa w kierunku dolnego punktu martwego - do pewnego stopnia sprężanie wstępne, a mianowicie tak długo, aż krawędź górna tłoka otworzy szczelinę przepływową. Wskutek ciśnienia wytworzonego w skrzyni korbowej mieszanka paliwowo-powietrzna wpływa teraz do pojemności roboczej. Przez dalszy obrót wału korbowego, od którego zależy skok tłoka w górę, następuje sprężanie mieszanki paliwowo powietrznej nad tłokiem, podczas gdy poniżej tłoka zassana zostaje znów nowa mieszanka. Na krótko przed górnym punktem martwym sprężona mieszanka zostaje zapalona przez iskrę elektryczną przy świecy zapłonowej, przez co zapoczątkowany został proces spalania. Przez spalenie powstaje silne ciśnienie, które ciśnie tłok w dół, i tak powstaje moc silnika. Górna krawędź tłoka odsłania teraz szczelinę wypustową i nieco później kanał przepływowy. Gazy spalinowe zostają wypłukane przez wpływającą świeżą mieszankę. Po suwie sprężania i zassania następuje nowy suw pracy i płukania.Drugi suw tłoka (w dół) Przy procesie przepłukiwania świeża mieszanka wpływa do pojemności roboczej nie centralnie, lecz stycznie. Wskutek tego kierunek wpływu świeżej mieszanki jest sterowany. Kolistość ruchu czynnika wspierana jest przez wypukłość pokrywy cylindrowej i denka tłokowego.Zapalanie świeżej mieszanki o stare gazy spalinowe nie ma miejsca, ponieważ temperatura starych gazów spalinowych spada przez pracę i odprężenie oraz przez powiększenie powierzchni chłodzenia przy skoku tłoka w dół. A ponadto leży ona poniżej punktu zapłonu świeżego czynnika, przez co możliwe jest zetknięcie się obu strumieni bez zapalenia się świeżej mieszanki.

   Do silników dwusuwowych używa się jako paliwa mieszanki paliwowoolejowej, przy czym miesza się 50 litrów paliwa z 1 litrem oleju (czyli na 5l-100ml oleju). Domieszany olej osiada podczas procesu wymiany czynników na wszystkich częściach silnika i smaruje przy tym powierzchnię roboczą cylindrów, łożyska korbowodów, łożyska wału korbowego i sworznie tłokowe.Smarowanie świeżym olejem gwarantuje przy każdej liczbie obrotów silnika konieczne olejenie wszystkich części roboczych. Pod tym względem silnik dwusuwowy wykazuje duże korzyści w porównaniu z silnikiem czterosuwowym. Przy przegrzaniu silnika nie może nastąpić rozcieńczenie oleju, a tym samym złe działanie smarownicze. Ponadto maszyna daje się łatwiej uruchomić podczas zimy, ponieważ skrzepły olej nie przeszkadza przy uruchomieniu silnika. Od tego olejenia zależy również sprawność silnika na drodze.